Kinderen leren omgaan met gevoelens van jaloezie
De wereld van Felix stort in op het moment dat hij ontdekt dat hij een reservebeer is. Spelen met Niki is (nog) niet voor hem weggelegd. Vanop de bovenste plank in de kleerkast van Niki volgt hij het leven van Niki en Oscar. Kijken mag maar meespelen niet. Geen wonder dat er bij Felix allerlei gevoelens de kop opsteken. Hij is boos, soms verdrietig en natuurlijk ook jaloers. In het verhaal ‘Het snode Plan’ lees je dat Felix een sluw plan bedenkt om zijn rivaal Oscar uit te schakelen. Maar is dat wel een goed idee? Bekijk het verkorte verhaal op ons Youtube kanaal.
Met kinderpsychologe Katrien Dewippe praten we over jaloezie bij jonge kinderen en hoe je best reageert op je kind wanneer dat mogelijk foute beslissingen neemt uit jaloezie.
Hoe uit jaloezie zich bij jonge kinderen?
Katrien: ‘Verdriet, woede en angst zijn vier basisgevoelens die een kleuter ervaart. Bij jaloezie komen er meerdere emoties samen. Verdriet komt er omdat het kind iets niet heeft of niet kan. Boosheid komt er om wat de ander wel heeft of kan. En angst ontwikkelt zich vanuit een gevoel om er niet bij te horen of om niet geliefd te zijn of niet gewaardeerd. Tot de leeftijd van vier jaar zijn kinderen erg op zichzelf gericht . Ze kunnen zich moeilijk in een ander verplaatsen. Een ander iets gunnen, vinden ze vaak moeilijk. Omdat kleine kinderen hun gevoelens nog niet kunnen benoemen uiten ze die via hun gedrag. Ze doen bijvoorbeeld een ander kind pijn, ze pakken speelgoed af of ze maken iets stuk.
Hoe evolueert dat gedrag naarmate ze ouder worden?
Katrien: ‘Tot de leeftijd van vier jaar zijn kinderen erg op zichzelf gericht. Vanaf vijf jaar gaan kinderen wel kijken naar wat een ander heeft, al blijft het voor hen nog erg belangrijk om iets wat de ander heeft ook zelf te hebben. Rond de leeftijd van zeven jaar lukt het kinderen steeds beter om zich in te leven in de gevoelens van anderen en zien we dat ze steeds meer in staat zijn om een ander iets te gunnen, ook al hebben ze dat zelf niet.’
Heb je tips over hoe om te gaan met de jaloersheid van je kind?
Katrien: ‘Door enkel af te keuren, boos te zijn en te straffen, leer je het kind niet om om te gaan met jaloezie. Het gevoel van niet geliefd te zijn, wordt bevestigd. Dat versterkt het jaloeziegevoel. In plaats van het gedrag af te keuren, is het beter om te zoeken naar de oorzaak van de jaloezie. Is het kind onzeker? Heeft het kind een laag zelfbeeld of een gebrek aan vertrouwen? Wil het kind steeds de bovenhand hebben? Als je begrip toont voor de jaloezie en je er op een positieve manier mee omgaat, zal het jaloerse gedrag afnemen. Het kind ervaart dat het er mag zijn en dat de jaloerse gevoelens onterecht zijn. Het is ook belangrijk om kinderen aan te leren om naar elkaar te luisteren. Als ze ervaren dat een ander kind iets gunnen, betekent dat de ander blij wordt, dan zal het kind het plezier ervaren van delen en geven.
Heb je tips voor Felix?
Katrien: ‘Felix moet nog wat geduld hebben. Het is soms moeilijk te begrijpen dat een ander dingen mag en kan, die voor jou niet weggelegd zijn.. Maar het is dan belangrijk dat je kijkt naar alles wat je wel hebt. Felix heeft een fantastische vriend Baasjebeer die hem helpt en troost. En er zit gelukkig een gaatje in de voordeur van de kast. Dat schept mogelijkheden om toch voor Niki te zorgen. Het is alleszins mooi om te zien dat Felix in de verhalen gaandeweg Oscar leert te waarderen. En dat is meteen mijn tip voor de lezers: lees vooral verder in de boeken. Het wordt nog mooi.’
